"Bonom est mort. Complètement mort."

ANKE SCHOUKENS



Voor de meeste Brusselaars hoeft Bonom geen introductie. De kunstenaar creëerde jarenlang monumentale graffitiwerken veelal op inspiratieloze gebouwen. Ratatouille Bruxelloise laat je kennismaken met deze graffitikunstenaar en gidst je langs zijn kunstwerken in de Brusselse straten.

Hij heet Vincent Glowinski en wordt wel eens de Vlaamse Banksy genoemd, maar we kennen hem beter als Bonom. Jarenlang was hij een van de meest actieve en mysterieuze street artists van Brussel tot hij een jaar of twee geleden werd gearresteerd. Die arrestatie kwam er nadat een folder met een toeristische route langs zijn 'wildschilderingen' werd uitgebracht. Nu werkt hij aan zijn eerste dansvoorstelling samen met de Vlaamse choreograaf Wim Vandekeybus. Graffiti heeft hij achter zich gelaten en Vincent maakt nu alleen nog muurschilderingen in opdracht. Zoals de dino’s aan het Museum voor Natuurwetenschappen.

“Bonom est mort. Complètement mort. Het verborgen deel van mezelf bestond onder de naam Bonom. Hij hangt vast aan mij, maar ik draag die naam niet meer. Het is een huid die verveld is. Dat hij na z'n dood is blijven leven, is normaal. Die naam, Bonom, stond amper ergens geschreven. Hij is ontstaan van mond op mond, uit geruchten en verhalen die mensen erover vertelden. Het grootste deel van wat er over hem is gezegd, is niet of half waar. Ik had het personage dat ik gecreëerd had, niet meer onder controle. Bonom is een collectieve constructie.” (De Standaard)

Brussel maakte voor het eerst kennis met Bonom in 2006. In dat jaar schilderde hij De Foetus op een zeildoek dat een bouwterrein afschermde tegenover de Sint-Michielskathedraal. Iets later schilderde hij een schildpad en een walvis op een zeildoek aan het Sint-Jan Berchmanscollege. Bij werkzaamheden aan het Congrespaleis aan de Koningsberg in Brussel probeerde hij een vallende leeuw op een zeildoek te schilderen. Maar Bonom heeft de leeuw nooit kunnen afwerken omdat er veiligheidsagenten werden ingezet.

Brussel is zijn stad geworden. Nochtans was de 26-jarige Parijzenaar nooit van plan om in Brussel te blijven. Hij kwam naar Brussel om plastische kunsten te studeren aan La Cambre. Na zijn studies wou Vincent uit Brussel vertrekken en reizen. Maar na drie jaar studeren, besloot hij toch te blijven.

“Ik voelde dat mijn aanwezigheid hier legitiem is. Ik ben deel gaan uitmaken van het landschap. Brussel is bovendien een groot atelier, een stad vol muren, maar ook vol kansen voor mij. Er zijn hier veel mensen die me verder willen helpen. Graffiti is daarbij mijn visitekaartje.” (De Standaard)

Een vallende vos op één van de gebouwen aan het Congresplein. Bonom schilderde vaak dieren, geïnspireerd door zijn bezoeken aan het Museum voor Natuurwetenschappen. (Foto: Street Art Belgium)

Vincent is altijd al zeer creatief geweest. Hij tekende graag en maakte ook schetsen van graffititekeningen. Op een bepaald moment wou hij zijn tekeningen tot leven brengen.

“Dan ben ik op zoek gegaan naar verlaten huizen of fabrieken. Het gaf een geweldig gevoel van vrijheid en avontuur om op die braakliggende terreinen iets nieuws te creëren. Je ziet wat vroeger een slaapkamer of salon is geweest, en gaat daarmee aan de slag. Daar heb ik ook geleerd om obstakels te overwinnen, om op plekken terecht te komen die normaal gezien heel moeilijk te bereiken zijn.” (Brusselnieuws.be)

Graffiti is een spel, vertelt Vincent in De Standaard. Zijn graffititekeningen zijn geen manier om autoriteit te verwerpen of om een politiek statement te maken. Evenmin beschildert hij gebouwen uit esthetisch oogpunt.

“Ik beschilderde geen muren omdat ze lelijk waren. Dan had ik wel andere tekeningen gemaakt. Het interesseert me niet, voor mij draait graffiti om het spektakel. Ik wil bij een publiek iets teweegbrengen. Bovendien vind ik een grijze of vervallen muur vaak mooi.” (De Standaard)

Op het internet zijn verschillende pagina's aan Bonom gewijd. Zo werden er verschillende pagina's opgericht
op Flickr waar fans meer dan duizend foto's achtergelaten hebben. Een andere fangroep heeft dan weer een kaartje met een overzicht van de werken van Bonom gemaakt.

Enkele kunstwerken van Bonom

Wie de trein neemt tussen Brussel-Zuid en Brussel-Centraal, kan meteen al twee graffititekeningen van Bonom bewonderen. Rechts, op één van de sociale woningblokken aan de Brigittinekerk, schilderde hij een slang met het hoofd van zijn overleden vader erop. Het werk is zeer groot en hoog op de muur geschilderd. Het is haast niet te geloven dat hij ze 's nachts stiekem gemaakt heeft. Opvallend is ook dat geen enkel werk van Bonom ondertekend is. TV Brussel interviewde Bonom toen hij dit werk schilderde.

Links, ter hoogte van Kappellenkerk, schilderde hij een reuzegrote oranje spin. Ook die tekening is indrukwekkend als je weet dat Bonom de spin met verfrollen, die hij aan een vishengel bevestigde, schilderde. Een journaliste van De Standaard was erbij toen hij de muurschildering maakte.

Een grote oranje spin siert één van de gebouwen langs de spoorwegas Brussel-Zuid en Brussel-Centraal. (Foto: Street Art Belgium)

“Hij had spinnen in z'n hoofd, zei hij. In zijn kleine, zeer bescheiden appartementje – er stonden amper meubels, hij had getekend op de muren – had hij er eentje aan het plafond gehangen. Op z'n bureautafeltje lagen schetsen van tekeningen die ik op Brusselse muren had gezien. A3-bladen opgedeeld in vakjes, per vakje één lijn. Lijnen die hij memoriseerde en waarvan hij op voorhand wist met welke beweging hij ze op de muur zou zetten. Op een gloednieuwe muur in Brussel schilderde hij die nacht een spin. Het was de enige manier om die spinnen weer uit zijn hoofd te krijgen.” (De Standaard)

Wanneer je in Brussel-Centraal afstapt en richting Kappellekerk wandelt, kan je de muurtekening van een dinosaurus bewonderen vlakbij het skatepark aan het Recyclart Center. Op veel van zijn graffititekeningen staan dieren afgebeeld. De inspiratie haalde hij uit zijn lessen aan de tekenacademie.

“Daarvoor moesten we vaak naar het museum voor natuurwetenschappen, waar ik de lichaamsbouw en de bewegingen van dieren grondig heb bestudeerd. Wanneer ik in de stad een plek zag waar ik iets wilde maken, kwam er meestal spontaan een dier in me op. Ik denk ook dat het makkelijker is om je in te leven in een dier dan in een boom. Al kan dat ook wel, hoor (lacht). Dieren zijn levende wezens, ze staan dicht bij de mens. Achteraf heb ik beseft dat veel van die dieren eigenlijk een soort weerspiegeling van mezelf zijn: een dier dat wegloopt, een dier dat valt, een dier dat de clown uithangt... Ze vertellen allemaal iets over mezelf.” (Brusselnieuws.be)

De masturberende vrouw aan de Louizalaan. (Foto: Street Art Belgium)

Een andere kunstwerk van Bonom vind je aan de Louizalaan. Boven de winkel Essentiel werd eind januari van dit jaar een schets van een masturberende vrouw ontdekt. De tekening werd pas dit jaar ontdekt omdat een stelling de tekening voordien verborg.

De oude man aan de Hallepoort. (Foto: Street Art Belgium)

Enkele dagen later werd op de hoek van de Fontainasstraat en de Hallepoortlaan een andere graffititekening van Bonom ontdekt. Boven het voormalige restaurant Leonor siert een frêle mannelijke figuur met de hand aan het geslacht een muur. Graffitikenners zijn ervan overtuigd dat het van de hand is van Bonom. Bonom daarentegen bevestigt noch ontkent de auteur te zijn van deze tekening. Enkele dagen later dook opnieuw een tekening in de stijl van Bonom op. Een muurtekening aan het Munthof toont een naakte, voorovergebogen man die een pen vasthoudt. Volgens experts is de tekening een zelfportret van Bonom en zou de tekening al zeker een jaar op de muur staan.