ANKE SCHOUKENS
De tentoonstelling Contemporary Irish Art & Francis Bacon's Studio in de Bozar laat ons kennismaken met hedendaagse kunst uit Ierland. De expositie schetst een interessant portret van de schilder Francis Bacon aan de hand van documenten, foto's en onafgewerkte doeken.
Ongelukkige jeugd
Als kind lijdt Bacon aan astma. Daardoor is hij zwak, vaak ziek en krijgt voornamelijk privé-onderwijs thuis. Zijn vader, een trainer van renpaarden en ex-majoor in het Britse leger, is een autoritair man en vindt dat hij 'zwakkeling' Francis moet harden door hem af en toe zweepslagen toe te dienen.
De broze relatie tussen vader en zoon loopt helemaal mis wanneer zijn vader hem op zijn zestiende betrapt, terwijl die laatste in het ondergoed van zijn moeder voor de spiegel staat te dansen. Francis wordt het huis uitgeschopt en gaat bij zijn grootmoeder wonen. Zijn ongelukkige jeugd zou meteen het karakter van al zijn latere schilderijen bepalen.
Biomorfische figuren
Op achttienjarige leeftijd verrekt Bacon naar Berlijn dat op dat moment het centrum van kunst en architectuur was. Hier volgt Bacon een opleiding tot binnenhuisarchitect en laat zich financieren door rijke oude mannen met wie hij een relatie heeft.
Zijn reizen naar Berlijn en Parijs wekken zijn belangstelling voor de kunst. Geïnspireerd door de schilderijen van Nicolas Poussin en Piccasso, geeft hij zijn architectonische ambities al snel op om kunstschilder te worden.
Op een tentoonstelling van Picasso komt hij voor het eerst in aanraking met de zogenoemde biomorfische figuren. Bij deze figuren zijn het lichaam en het gezicht misvormd om een betere indruk van de psychische en emotionele gesteldheid te geven. Volgens Bacon was dit de toekomst van de schilderkunst. "Een schilder moet niet de realiteit proberen na te bootsen, want die taak heeft de fotografie al overgenomen. Een kunstenaar moet gevoelens in beelden uitdrukken. Dat geeft een schilderij meerwaarde boven een foto."
Zijn schilderijen hebben vaak een duistere en angstaanjagende uitstraling. De geportretteerden in het werk van Bacon zijn vaak eenzame en depressieve personen die in een chaotische wereld leven.
Snelle, losse en energieke schilderstijl
De schilderscarrière van Bacon verliep uiterst moeizaam. In zijn beginjaren slaagde Bacon er niet in om ook maar één schilderij te verkopen en zelf was hij over veel van zijn werken ook ontevreden. Ieder schilderij dat Bacon niet beviel vernietigde hij meteen. Er zijn dan ook nauwelijks schilderijen overgebleven van die periode.
In 1944 maakte Bacon het schilderij Three Studies. Het maakt hem in een klap wereldberoemd. Bacon noemde het schilderij zelf "zijn ultieme meesterwerk". Three Studies is een drieluik met monsterlijke figuren, hulpeloze en armloze wezens met happende bekken en een geblinddoekte struisvogelachtige zak op het middenluik. Het is een nachtmerrieachtig tafereel gedrenkt in het rood van bloed en ingewanden. Kunstkenners stellen dat zijn oorlogservaringen als verpleger tijdens de zware bombardementen op Londen als inspiratie dienden voor het drieluk. De combinatie van een snelle, losse en energieke schilderstijl met een angstaanjagende voorstelling zou na Three Studies in alle schilderijen van Bacon voorkomen.
Ook voor zijn portretten van paus Innoncentius kreeg Bacon lovende recensies. In een oud schoolboek zag Bacon het portret van Innocentius X van Velázquez staan. Hij raakte totaal geobsedeerd door dit portret, omdat de paus op een onzekere en twijfelende manier werd afgebeeld. Volgens Bacon had Velázquez daamee het ultieme doel van iedere kunstschilder bereikt, namelijk de onderhuidse psyche van een persoon afbeelden. Bacon begon meteen een hele reeks schilderijen te maken waarin hij het portret van Innocentius steeds verder psychisch ontleedde.
Het werk van Bacon wordt vaak tot het expressionisme gerekend, maar er zijn ook raakvlakken met het surrealisme. Bacon noemde zichzelf een "persoonlijk realist". "Ik schilder mijn ervaringen en waarnemingen op een manier zoals ik die in mijn hoofd wil rangschikken."
Flamboyante levensstijl
Naast zijn schildertalent, wordt Bacon ook gekenmerkt door zijn flamboyante levensstijl. Bacon hield van drank & gokken en had veel wisselende affaires.
Wanneer Bacon in 1992 overlijdt, worden er in zijn klein appartement een enorme hoeveelheid voorwerpen gevonden: reproducties van kunstwerken van oude meesters, tijdschriften met natuurfoto’s, medische naslagwerken met afbeeldingen van huidziekten, etc. Al die voorwerpen vormden voor Francis Bacon studiemateriaal en inspiratiebronnen.
Op de tentoonstelling wordt een gedeelte van die collectie uitgestald, naast de vier schilderijen waaraan Bacon rond de periode van zijn dood aan het werken was. In de eerste zaal worden de foto’s van het piepkleine atelier tentoongesteld. De tweede zaal biedt een kijk op zijn bronmateriaal. In de derde en laatste zaal staan de vier onafgewerkte doeken.
Naast de schilderijen van Francis Bacon, wordt tevens het werk van enkele jonge Ierse kunstenaars tentoongesteld.
De tentoonstelling Contemporary Irish Art & Francis Bacon's Studio in de Bozar laat ons kennismaken met hedendaagse kunst uit Ierland. De expositie schetst een interessant portret van de schilder Francis Bacon aan de hand van documenten, foto's en onafgewerkte doeken.
Ongelukkige jeugd
Als kind lijdt Bacon aan astma. Daardoor is hij zwak, vaak ziek en krijgt voornamelijk privé-onderwijs thuis. Zijn vader, een trainer van renpaarden en ex-majoor in het Britse leger, is een autoritair man en vindt dat hij 'zwakkeling' Francis moet harden door hem af en toe zweepslagen toe te dienen.
De broze relatie tussen vader en zoon loopt helemaal mis wanneer zijn vader hem op zijn zestiende betrapt, terwijl die laatste in het ondergoed van zijn moeder voor de spiegel staat te dansen. Francis wordt het huis uitgeschopt en gaat bij zijn grootmoeder wonen. Zijn ongelukkige jeugd zou meteen het karakter van al zijn latere schilderijen bepalen.
Biomorfische figuren
Op achttienjarige leeftijd verrekt Bacon naar Berlijn dat op dat moment het centrum van kunst en architectuur was. Hier volgt Bacon een opleiding tot binnenhuisarchitect en laat zich financieren door rijke oude mannen met wie hij een relatie heeft.
Zijn reizen naar Berlijn en Parijs wekken zijn belangstelling voor de kunst. Geïnspireerd door de schilderijen van Nicolas Poussin en Piccasso, geeft hij zijn architectonische ambities al snel op om kunstschilder te worden.
Op een tentoonstelling van Picasso komt hij voor het eerst in aanraking met de zogenoemde biomorfische figuren. Bij deze figuren zijn het lichaam en het gezicht misvormd om een betere indruk van de psychische en emotionele gesteldheid te geven. Volgens Bacon was dit de toekomst van de schilderkunst. "Een schilder moet niet de realiteit proberen na te bootsen, want die taak heeft de fotografie al overgenomen. Een kunstenaar moet gevoelens in beelden uitdrukken. Dat geeft een schilderij meerwaarde boven een foto."
Zijn schilderijen hebben vaak een duistere en angstaanjagende uitstraling. De geportretteerden in het werk van Bacon zijn vaak eenzame en depressieve personen die in een chaotische wereld leven.
Snelle, losse en energieke schilderstijl
De schilderscarrière van Bacon verliep uiterst moeizaam. In zijn beginjaren slaagde Bacon er niet in om ook maar één schilderij te verkopen en zelf was hij over veel van zijn werken ook ontevreden. Ieder schilderij dat Bacon niet beviel vernietigde hij meteen. Er zijn dan ook nauwelijks schilderijen overgebleven van die periode.
 |
| Three Studies - Bron: Wikipedia |
In 1944 maakte Bacon het schilderij Three Studies. Het maakt hem in een klap wereldberoemd. Bacon noemde het schilderij zelf "zijn ultieme meesterwerk". Three Studies is een drieluik met monsterlijke figuren, hulpeloze en armloze wezens met happende bekken en een geblinddoekte struisvogelachtige zak op het middenluik. Het is een nachtmerrieachtig tafereel gedrenkt in het rood van bloed en ingewanden. Kunstkenners stellen dat zijn oorlogservaringen als verpleger tijdens de zware bombardementen op Londen als inspiratie dienden voor het drieluk. De combinatie van een snelle, losse en energieke schilderstijl met een angstaanjagende voorstelling zou na Three Studies in alle schilderijen van Bacon voorkomen.
 |
| Innoncentius - Bron: Wikipedia |
Ook voor zijn portretten van paus Innoncentius kreeg Bacon lovende recensies. In een oud schoolboek zag Bacon het portret van Innocentius X van Velázquez staan. Hij raakte totaal geobsedeerd door dit portret, omdat de paus op een onzekere en twijfelende manier werd afgebeeld. Volgens Bacon had Velázquez daamee het ultieme doel van iedere kunstschilder bereikt, namelijk de onderhuidse psyche van een persoon afbeelden. Bacon begon meteen een hele reeks schilderijen te maken waarin hij het portret van Innocentius steeds verder psychisch ontleedde.
Het werk van Bacon wordt vaak tot het expressionisme gerekend, maar er zijn ook raakvlakken met het surrealisme. Bacon noemde zichzelf een "persoonlijk realist". "Ik schilder mijn ervaringen en waarnemingen op een manier zoals ik die in mijn hoofd wil rangschikken."
Flamboyante levensstijl
Naast zijn schildertalent, wordt Bacon ook gekenmerkt door zijn flamboyante levensstijl. Bacon hield van drank & gokken en had veel wisselende affaires.
Wanneer Bacon in 1992 overlijdt, worden er in zijn klein appartement een enorme hoeveelheid voorwerpen gevonden: reproducties van kunstwerken van oude meesters, tijdschriften met natuurfoto’s, medische naslagwerken met afbeeldingen van huidziekten, etc. Al die voorwerpen vormden voor Francis Bacon studiemateriaal en inspiratiebronnen.
Op de tentoonstelling wordt een gedeelte van die collectie uitgestald, naast de vier schilderijen waaraan Bacon rond de periode van zijn dood aan het werken was. In de eerste zaal worden de foto’s van het piepkleine atelier tentoongesteld. De tweede zaal biedt een kijk op zijn bronmateriaal. In de derde en laatste zaal staan de vier onafgewerkte doeken.
Naast de schilderijen van Francis Bacon, wordt tevens het werk van enkele jonge Ierse kunstenaars tentoongesteld.
Contemporary Irish Art &
Francis Bacon's Studio
Bozar - Paleis voor Schone Kunsten
Ravensteinstraat 23
1000 Brussel
28 februari tm 19 mei, €6
Francis Bacon's Studio
Bozar - Paleis voor Schone Kunsten
Ravensteinstraat 23
1000 Brussel
28 februari tm 19 mei, €6
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Wij omarmen elke opmerking, prangende vraag, opbouwende kritiek of lovende reactie, so shoot! Oh ja .. en bedankt!