29 maart 2013

Courgette Culturelle: Liao Yiwu bezoekt Passa Porta

RENÉE DEKKER



Het literatuurfestival Passa Porta mocht donderdag opnieuw een grote naam verwelkomen: Liao Yiwu. De Chinese schrijver, die sinds twee jaar in Duitsland woont, kwam in Brussel vertellen over zijn veelbewogen leven. Ook de Algerijnse schrijver Boualem Sansal was opnieuw van de partij voor deze lezing. Gastvrouw Catherine Vuylsteke verwelkomde beide heren in een overvol La Bellone. Het werd een interessante avond waarbij er heen en weer gesprongen werd tussen China en Algerije.

Foto Liao: Elke Wetzig / CC-BY-SA

Liao wie?

Voor wie hem nog niet kent: Liao Yiwu (1958, Sichuan) is een Chinese schrijver en ook een goede vriend van vredesnobelprijswinnaar Liu Xiaobo. Een jaar geleden ontving hij zelf de Deutsche Friedenspreis voor zijn boek Gevangenisliederen: China achter tralies (2012). Hierin beschrijft hij de jaren die hij in de Chinese gevangenis doorbracht, nadat hij opgepakt werd voor zijn illegale (lees: regime-kritische) film. Liao is ook een dichter. Hij schreef onder andere het gedicht Bloedbad dat hij schreef naar aanleiding van de moord op studenten die demonstreerden op het Plein voor de Hemelse Vrede (Tiananmen, Beijing)in 1989. Het was de bedoeling dat Bloedbad ook verfilmd zou worden, maar die film is er door zijn arrestatie nooit gekomen.

Liao schreef zijn boek drie maal

In de gevangenis maakte Liao een zware tijd mee, zo werd hij onder andere dagelijks gemarteld. Ooit kreeg hij de bijnaam ‘harige baardaap’, door de stress tijdens zijn jaren in de gevangenis verloor hij echter bijna al zijn haar in één maand. Ondanks de wantoestanden in de gevangenis leerde Liao vele medegevangenen goed kennen. Sommigen waren net als hij gewetensgevangenen, anderen waren terdoodveroordeelde moordenaars of zware criminelen. Ze vertelden Liao hun verhaal, maar “eigenlijk wilde ik het niet horen”, aldus Liao zelf. Toch schreef hij de verhalen op. Deze manuscripten vormden later de basis voor zijn boek Gevangenisliederen. De manuscripten werden echter tot twee keer toe in beslag genomen door de cipiers. Liao schreef zijn boek dus drie keer.

“Schrijven is het gene dat het leven de moeite waard maakt”

De publicatie van Gevangenisliederen zorgde er uiteindelijk voor dat Liao niet langer in China kon blijven. Hij ging in ballingschap in Berlijn, waar hij naar eigen zeggen graag woont: “Mijn Duitse vrienden begrijpen mij als ik over het Chinese regime praat, Duitsers en Chinezen hebben een gemeenschappelijke geschiedenis vanwege het communisme.” Liao heeft dan ook geen spijt dat hij zijn boek geschreven heeft. “Schrijven is het gene dat het leven de moeite waard maakt. China is een ondemocratisch land waar de burgers bang zijn. Het enige dat we kunnen doen is de mensenrechtenschendingen vastleggen als schrijvers, samen hebben we veel geheugen. Zo kunnen we er niet alleen voor zorgen dat ons volk de gebeurtenissen niet vergeet, maar kunnen we ze zelfs tot ver buiten de landsgrenzen bekendmaken”, aldus de Chinese auteur.

Foto Liao: DACHS Archive

Liao’s nieuwste boek God is red (nog niet vertaald naar het Nederlands) gaat opnieuw over een groep die vervolgd wordt in China: Chinese christenen. In zijn boek staat een 90-jarige non die in hongerstaking gaat centraal, ze doet dit uit protest tegen de onderdrukking. Liao zegt zelf: “Het is mijn meest hoopvolle boek over China”. Maar over zijn eigen terugkeer naar het land is hij minder hoopvol: “Ik wil graag terug, maar in de nabije toekomst zie ik het niet direct gebeuren”. Toch is Liao positief over initiatieven zoals Passa Porta. Volgens hem kunnen ze een internationaal bewustzijn in de hand werken over de mensenrechtensituatie in China. “Uiteindelijk zal dit bewustzijn ook de situatie in China kunnen beïnvloeden”.

Info: Liao, Y. (2012). "Gevangenisliederen: China achter tralies". Amsterdam / Antwerpen: Uitgeverij Atlas Contact. 476 p.

..

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Wij omarmen elke opmerking, prangende vraag, opbouwende kritiek of lovende reactie, so shoot! Oh ja .. en bedankt!